در سال ۲۰۲۴، تولید کاشی سرامیکی چین با ۱۲٪ کاهش به ۵.۹۱ میلیارد متر مربع رسید، که تنها معادل ۴۸٪ از ظرفیت نصب‌شده است. خروج شرکت‌های ضعیف‌تر و ناکارآمدتر از بازار شدت گرفته است.
در سال ۲۰۲۴، صنعت کاشی سرامیکی چین برای سومین سال پیاپی با کاهش تولید روبه‌رو شد؛ روندی منفی که با بحران بازار مسکن در سال ۲۰۲۱ آغاز شد و با افت شدید مصرف داخلی تشدید شد، و همچنین تحت‌تأثیر روند نزولی یک‌دهه‌ای صادرات قرار گرفته است.
آمارهای انجمن صنایع کاشی و سرامیک ساختمانی و بهداشتی چین نشان می‌دهد که تولید داخلی کاشی در سال ۲۰۲۴ به ۵.۹۱ میلیارد متر مربع کاهش یافته است، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۳ برابر با ۶.۷ میلیارد متر مربع بود (کاهش ۱۲.۱٪). این افت تولید در حالی ادامه دارد که ظرفیت نصب‌شده کشور معادل ۱۲.۲۱ میلیارد متر مربع است، اما بخش زیادی از این ظرفیت در طول سال با توقف‌های طولانی تولید مواجه بوده یا به‌طور کامل متوقف شده است. پیامدهای این مازاد ظرفیت عظیم شامل رقابت شدید قیمتی، کاهش سودآوری شرکت‌ها، افزایش تعداد شرکت‌های زیان‌ده و خروج بازیگران ضعیف‌تر از بازار است.
بیشتر تحلیل‌گران چینی بر این باورند که این صنعت هنوز به پایین‌ترین نقطه چرخه نزولی خود نرسیده و با حداقل سه سال دیگر از رکود مواجه خواهد بود، که پیامدهای اجتناب‌ناپذیری برای ساختار این بخش به همراه خواهد داشت.
صنعتی به‌طور فزاینده متمرکز
یک بررسی دقیق که سال گذشته توسط پایگاه Ceramic Information Network (taocixinxi.cn) انجام شد، تصویری جامع از وضعیت بخش کاشی و تأثیر سه سال بحران اخیر بر شرکت‌ها ارائه داد.
این مطالعه که در تاریخ ۲۶ دسامبر و در چهاردهمین کنفرانس سرامیک در فوشان ارائه شد، نشان داد که در سال ۲۰۲۴، تعداد ۹۳۸ تولیدکننده کاشی و اسلب های سرامیکی با مجموع ۲,۱۹۳ خط تولید در حال فعالیت بودند. در مقایسه با سال ۲۰۲۲، این رقم به معنای کاهش ۱۰۲ شرکت (-۹.۸٪) و ۲۹۲ خط تولید (-۱۱.۷٪) است. با این حال، ظرفیت کل تنها ۲.۸٪ کاهش یافته و به ۱۲.۲ میلیارد متر مربع رسیده است، زیرا بسیاری از خطوط قدیمی با تجهیزات جدیدتر و پربازده‌تر جایگزین شده‌اند.
در نتیجه افزایش ادغام و تملک (M&A)، ظرفیت تولید به‌طور فزاینده‌ای در اختیار گروه‌های بزرگ‌تری قرار گرفته که خروجی آن‌ها بیش از ۱۰۰ میلیون متر مربع در سال است.
استان‌هایی که بیشترین ظرفیت نصب‌شده را دارند، به ترتیب عبارتند از: گوانگ‌دونگ، جیانگ‌شی، فوجیان، گوانگ‌شی، شاندونگ، سیچوان، هنان، هِبِی، هوبِی و لیائونینگ. این بررسی همچنین میزان گذار به گاز طبیعی را در مناطق مختلف تحلیل کرده که تفاوت‌های چشمگیری را نشان می‌دهد. در حالی‌که ۵۷.۹٪ شرکت‌ها در سطح ملی (۵۴۳ شرکت) از گاز طبیعی استفاده می‌کنند، نرخ استفاده منطقه‌ای به‌شدت متغیر است: ۴.۵٪ در گوانگ‌شی، ۱۳.۴٪ در جیانگ‌شی، ۷۴.۶٪ در فوجیان، ۸۵.۳٪ در گوانگ‌دونگ، و بین ۹۶ تا ۹۸٪ در شاندونگ و سیچوان.
تحول مدل کسب‌وکار: از کارخانه به مصرف‌کننده
فرآیند تعدیل در صنعت کاشی چین پدیده‌ای جدید نیست. در سال ۲۰۱۷، ۱,۳۶۶ تولیدکننده کاشی با مجموع ۳,۲۶۴ خط تولید فعال بودند، در حالی‌که سه سال پیش از آن، این ارقام حتی بالاتر بود: ۱,۴۵۲ شرکت با ۳,۶۰۰ خط تولید!
آنچه تغییر کرده، دلایل پشت این انقباض ساختاری است. در فاصله ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲، عوامل عمدتاً سیاسی بودند—کارخانه‌هایی که آلایندگی بیشتر و بهره‌وری کمتر داشتند به دلیل سخت‌گیری‌های زیست‌محیطی تعطیل شدند و کل خوشه‌های صنعتی به مناطق کم‌جمعیت‌تر منتقل شدند. اما در سال‌های اخیر، عامل اصلی صرفاً بحران بازار بوده است.
همان‌طور که در سیستم‌های صنعتی بسیار رقابتی رایج است، این فرآیند انتخاب طبیعی، شرکت‌هایی را پاداش می‌دهد که از نظر تولید و مدیریت کارآمدتر هستند—یعنی آن‌هایی که سریع‌تر مدل کسب‌وکار خود را با تغییرات بنیادین وفق می‌دهند و انعطاف بیشتری در تطبیق سبد محصولات خود با تقاضای بازار دارند.
بازارهای امروزی—در چین و در جهان—به‌دنبال کیفیت، اطمینان و خدمات هستند؛ یعنی حجم کمتر اما محصولات نوآورانه‌تر، سفارشی‌تر، پایدارتر و با عملکرد بالاتر.
زمستانی که تازه آغاز شده
گونگ وی، دبیرکل انجمن صنایع کاشی و سرامیک ساختمانی و بهداشتی چین، در چهاردهمین کنفرانس سرامیک، با اشاره به آنچه رسانه‌های داخلی از آن به‌عنوان «زمستان صنعت سرامیک چین» یاد می‌کنند، تصریح کرد که این دوران تازه در آغاز راه است:
«در سه تا چهار سال آینده، شاهد تحول بسیار سریع‌تری در مدل‌های تولید شرکت‌ها خواهیم بود. تولید و فروش همچنان کاهش خواهد یافت و رقابت باعث خروج سریع‌تر شرکت‌ها از بازار خواهد شد.»
به گفته وی، شرکت‌ها باید چشم‌اندازی بلندمدت اتخاذ کنند و تمرکز خود را از کارخانه به مصرف‌کننده، از حجم به ارزش، و از جنگ قیمتی به نوآوری در محصول، کانال فروش و خدمات تغییر دهند.
او اضافه کرد:
«این بحران شدید، شرکت‌ها را ناچار به تغییر کرده و نتایج آن به‌وضوح قابل مشاهده است: شرکت‌هایی که به نوآوری و کیفیت متعهد هستند، با وجود شرایط نامساعد همچنان در حال رشدند.»
اندازه و قدرت مالی شرکت‌ها بدون شک در این تحول نقشی اساسی خواهند داشت، همان‌طور که مدل‌های تولیدی انعطاف‌پذیر و تطبیق‌پذیر نیز ضروری‌اند—مدل‌هایی که حتی در حجم‌های کم، با تولید هم‌زمان چند محصول و تغییرات سریع، بازدهی و پایداری اقتصادی را تضمین می‌کنند.
